.: Οκτωβρίου 2015

Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2015

για την παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας..

Μόλις σε 67 δευτερόλεπτα έχετε την "εικόνα' της παχυσαρκίας. Δείτε το βίντεο που αναρτήθηκε για να θυμόμαστε την Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας (11 Οκτωβρίου) να προβληματιζόμαστε, αλλά και να λαμβάνουμε τα απαραίτητα ατομικά και συλλογικά μέτρα.
Ένα βίντεο που επιμελήθηκε η Ομάδα Διαχείρισης Βάρους του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδας.

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2015

Η Παγκόσμια Ημέρα Τροφής & ο αντίστροφος δαρβινισμός

Ο FAO (Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων & Γεωργίας) κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου παρουσιάζει μια θεματική όσον αφορά τη διατροφή και τα τρόφιμα, με σκοπό την κατανόηση των προβλημάτων επισιτισμού, στην αναζήτηση λύσεων για την εξάλειψη της πείνας. Σήμερα, το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού υποσιτίζεται. Πληθυσμός που ζει κυρίως σε αγροτικές περιοχές υποανάπτυκτων χωρών. Πληθυσμός, όμως που αυξάνεται και σε «ανεπτυγμένες περιοχές» λόγω οικονομικών κυρίως ανισοτήτων. Ταυτόχρονα ένα μεγάλο ποσοστό πληθυσμού κακοσιτίζεται, τρώγει δηλαδή περισσότερο από όσο χρειάζεται ή τρώγει κακή για την υγεία του τροφή. Στον κακοσιτιζόμενο πληθυσμό υπάρχει το φαινόμενο της σπατάλης τροφίμων (“food waste”).

Η φετινή θεματική του FAO λέγεται «Κοινωνική Πρόνοια και Γεωργία, σπάστε το φαύλο κύκλο της φτώχειας στις αγροτικές περιοχές». Πολύ καλά λοιπόν μάς τα λέει φέτος ο FAO, για την ανάγκη Κοινωνικής Πρόνοιας και για το σπάσιμο του φαύλου κύκλου.

Το τι πρέπει να γίνει είναι προφανές. Φανταστείτε τα σπαταλούμενα τρόφιμα με ένα μαγικό χέρι να κατευθύνονταν στο στόμα των υποσιτιζόμενων, ή φανταστείτε τα επιπλέον χρήματα των πολύ εύπορων πολιτών- έστω του 1%- των «ανεπτυγμένων χωρών» να μεταφέρονταν επίσης με ένα μαγικό χέρι στις τσέπες των αδύναμων. Τότε θα είχαμε λύσει το πρόβλημα. Τόσο απλό.

Όμως, στην πραγματικότητα δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα. Παραμένουμε σε «ασπιρίνες» και όχι σε θεραπείες. Κάνουμε τέτοια μέρα κάθε χρόνο τις διαπιστώσεις μας. Επαναλαμβάνουμε, επαναλαμβανόμαστε.

Παγκόσμιοι φορείς που δεν επιδρούν ή δε δεσμεύουν τα κράτη να λειτουργούν προς τη λύση του προβλήματος συνεχίζουν να υφίστανται. Έτσι, διαμορφώνονται στα χαρτιά κολοσσιαία σχέδια, των οποίων κανείς δε φέρει την ευθύνη, ή σχέδια στα οποία εμπλέκονται πολλοί που πετάνε το μπαλάκι ο ένας στον άλλο, ή σχέδια που η προβλεπόμενη αποπεράτωσή τους είναι αρκετά μακρινή χρονικά.

Έχουμε φτάσει λοιπόν σε αυτό που ένας καθηγητής του Πανεπιστήμιου της Οξφόρδης (Bent Flyvbjerg) αποκαλεί «αντίστροφο δαρβινισμό». Είναι αντίστροφος δαρβινισμός όταν καταστρώνουμε φιλόδοξα σχέδια, όπου τα πιο εντυπωσιακά από αυτά κυριαρχούν και επιβάλλονται, χωρίς όμως να είναι τα πιο αποτελεσματικά (..και πώς να είναι αφού κάθε χρόνο μιλάμε για την πείνα των λαών, τις ανισότητες κοκ..). Επίσημοι φορείς της χώρας μας, της Ε.Ε., των ΗΠΑ και άλλων πολλών χωρών διακηρύττουν το πρόβλημα, φτιάχνουν σχέδια που τελικά δεν υλοποιούνται..

ΤΟ ΚΑΛΟ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ..

Το καλό της υπόθεσης είναι ότι υπάρχουν μερικά καλά αποτελέσματα σε υποσιτιζόμενους λαούς ορισμένων χωρών (πχ Μεξικό). Επίσης, το καλό της υπόθεσης είναι ότι πλέον τα κινήματα της διατροφής αυξάνονται. Περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν γι’ αυτά, συμμετέχουν σε αυτά. Κινήματα έτοιμα να συγκρουστούν, διεκδικώντας τα αυτονόητα. Κινήματα που διεκδικούν στον τόπο τους απλά καθημερινά πράγματα. Πρόσφατα έγινε μεγαλειώδης συγκέντρωση-εκδήλωση στην Αθήνα με θεματική «Μενού για 5000», με τη συμμετοχή 150 εθελοντών και 9 συλλογικοτήτων, όπου φτιάχτηκαν 5000 μερίδες μπριάμ, οι οποίες προσφέρθηκαν δωρεάν, με λαχανικά που δε θα έφταναν στο πιάτο λόγω της σπάταλης διαχείρισής τους. Τέτοιες ενέργειες γίνονται όλο και περισσότερες. Τα κινήματα γίνονται πολλά, η επινόηση υπάρχει, πλησιάζει και η πολυπληθής συλλογική βούληση.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΜΠΕΡΤΖΕΛΕΤΟΣ

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc

Γρηγορίου Ε’ 29, Τρίπολη

τηλ: 2710 232364

e-mail: bertzeletos@gmail.com

site: www.bertzeletos.gr

blog:nutripolitics.blogspot.gr

Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2015

Τα «διατροφικά πιάτα»..

Περί τις αρχές της δεκαετίας (2010) μάς ήρθε το διατροφικό πιάτο από το USDA (Αμερικάνικο Υπουργείο Γεωργίας). Ένα πιάτο που υποδηλώνει πώς πρέπει να φτιάχνουμε τη χωροταξία του πιάτου μας. Έξυπνο κι απλό δε διαφωνεί φρονώ κανείς με την ιδέα τους.

Γενικά τα «διατροφικά πιάτα» είναι ένας ωραίος σχηματικός τρόπος του πώς πρέπει να κατανείμουμε τις μερίδες- ποσότητες διάφορων τροφίμων στο πιάτο μας. Είναι εύληπτος τρόπος και πράγματι αρκετά διαφωτιστικός.

Ύστερα, μας ήρθε ένα νέο πιάτο διατροφής, αυτό του Harvard (του τμήματος Δημόσιας Υγείας). Ένα διατροφικό πιάτο με μορφή παρόμοια με αυτή του USDA.

Αυτά τα 2 μοντέλα «διατροφικών πιάτων» έχουν ορισμένες μικροδιαφορές. Ας κάνουμε μια γρήγορη σύγκριση των 2 αναφερόμενων πιάτων:

-Μια πρώτη διαφοροποίηση είναι οι πρωτεΐνες. Το ‘πιάτο του Harvard’ προχωρά και κάνει διάκριση μεταξύ καλών πρωτεϊνών (ψάρι, αυγά, πουλερικά), πρωτεϊνών προς περιορισμό (κόκκινο κρέας) και πρωτεϊνών προς αποφυγή (επεξεργασμένο κρέας).

-Δεν είναι όλα τα δημητριακά ίδια. Αυτό εμφανίζει ξεκάθαρα το ‘πιάτο του Harvard’, ενθαρρύνοντας την κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης (whole grains), έναντι των επεξεργασμένων (refined grain products).

-Πιο πολλά λαχανικά από φρούτα. Το ‘πιάτο του Harvard’ προτείνει η κατανάλωση λαχανικών να είναι αναλογικά μεγαλύτερη από αυτή των φρούτων. Αυτό γιατί τουλάχιστον, όσον αφορά τον αμερικάνικο πληθυσμό, θεωρήθηκε ότι επειδή η κατανάλωση λαχανικών είναι πολύ χαμηλότερη σε σύγκριση με τα φρούτα, έτσι χρειάστηκε μια πιο εμφατική σύσταση υπέρ ..λαχανικών. Μάλιστα, πάλι από το Harvard, γίνεται μια εξειδίκευση όσον αφορά τις πατάτες και δηλώνεται ότι αυτές δεν προσμετρούνται στη θέση των λαχανικών όσον αφορά το ’πιάτο’ τους.

-Το ‘πιάτο του USDA’ περιλαμβάνει τα γαλακτοκομικά (dairy), ενώ το ‘πιάτο του Harvard’ προτιμά ως πιο σπουδαίο να βάλει «υγρά» όπως το νερό και τα «υγιεινά φυτικά έλαια» (πχ ελαιόλαδο). Αυτό γιατί η ομάδα του Harvard μάλλον θεωρεί σημαντικότερη την έμφαση στην πρόσληψη νερού και όχι γαλακτοκομικών, τα οποία αν δούμε και κάποιες άλλες ανακοινώσεις της εν λόγω ομάδας, θεωρούν απλουστευτικά: “οκ..δε σου αρέσει το γάλα ενήλικα; ..μπορείς να το αντικαταστήσεις με άλλα τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D..”

Φαίνεται γενικά ότι αν και ήρθε δεύτερο στην πρωτοτυπία, το Harvard είναι πιο επεξηγηματικό και λεπτομερές στις συστάσεις του μέσω του διατροφικού πιάτου. Εσείς αυτό που έχετε να κάνετε είναι να συγκρατήσετε τη δομή του, να την υιοθετήσετε και σίγουρα θα κερδίσετε.

Στην Ελλάδα, επίσημα (Υπουργείο Υγείας) προτιμούμε τη διαγραμματική απεικόνιση της Μεσογειακής Πυραμίδας. Χρησιμοποιούμε τη μεσογειακή πυραμίδα από το 1999.. Βέβαια άξια αναφοράς είναι η τρισδιάστατη «πυραμίδα υγιεινού τρόπου ζωής για τα παιδιά» από επιστημονική ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, χρήσιμη για την εξοικείωση με τις αρχές της ισορροπημένης διατροφής, την άσκηση και τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων. Μπείτε να τη βρείτε στο:

http://www.scoolfood.gr/pyramida_ugieinou_tropou_zwhs_gia_paidia/en_puramida_ygieinou_tropou_zois_gia_paidia.html